De Werkgroep Opleiding (WG5) van het Technisch Comité BIM & ICT en de Cluster BIM werkt aan het identificeren van de BIM-competenties die (toekomstige) bouwprofessionelen op basis van hun (toekomstige) rol binnen de onderneming moeten verwerven. Opgelet, het gaat hier over de traditionele rollen van de bouwsector zoals “calculator”, “werfleider”, “projectleider”, “projectarchitect”, enz.

Dit werk werd geïnitieerd tijdens een workshop die plaatsvond bij het event Digital Construction Brussels afgelopen oktober. Het onderzoek werd vervolgens verder ontwikkeld door middel van interviews met verschillende bedrijven. Tijdens deze bijeenkomsten hebben we ons eerst gericht op de impact van BIM op de rol van de calculator. Een eerste resultaat is reeds beschikbaar in een document getiteld “De calculator en BIM“.

De documenten “De werfleider en BIM”, “De projectleider en BIM” en “De projectarchitect en BIM” zullen binnenkort ook beschikbaar zijn.

Dit artikel beschrijft de stappen en de methodologie om de verkregen resultaten te bereiken.

Een terugblik op de workshop

Doelstellingen van de workshop

De workshop die plaatsvond tijdens het salon Digital Construction Brussels had onder meer tot doel om scholen en opleidingscentra in contact te brengen met professionals uit de bouwsector. Het doel van deze bijeenkomst was om professionals de behoeften van de sector op het gebied van BIM-competenties te laten verwoorden opdat scholen en opleidingscentra deze beter zouden kunnen begrijpen en eventuele aanpassingen aan hun aanbod zouden kunnen overwegen. Een van de doelstellingen was ook het testen van de BIM-competentiematrix die door de leden van de werkgroep ‘Opleiding’ (WG5) werd ontwikkeld.

Methodologie

Deelnemers

Om resultaten te verkrijgen die de werkelijke behoeften van de sector op het gebied van BIM-competenties weerspiegelen, moesten de deelnemers enige kennis van BIM hebben. De deelnemers waren aannemers (voornamelijk medewerkers van grote algemene aannemers zoals Besix, Willemen, BAM enz.), architecten (vertegenwoordigd door onder meer NAV en architectenbureau DDS) en actoren op het gebied van initiële en voortgezette opleidingen (HOWEST, ECAM, VUB, ULG, SYNTRA, IFAPME en Tase).

Verloop

Voorafgaand aan de workshop hebben de professionals een individuele vragenlijst (zie Figuur 1) ingevuld.

Hierin werd hen gevraagd om:

• een lijst te maken met persoonlijke taken
• een lijst te maken van de medewerkers (rollen) met wie hij/zij intern samenwerkt
• het laatste BIM-project waaraan zij deelnamen te beschrijven
• de problemen te identificeren die verband houden met de individuele BIM-competenties die zijn/haar bedrijf in dit project heeft ondervonden (en deze problemen te koppelen aan de thema’s van de BIM-competentiematrix)

Figuur 1: Individuele vragenlijst verzonden naar architectenbureaus en aannemers 

Aan de hand van deze vragenlijst kon de workshop beter voorbereid worden. De antwoorden van de deelnemers werden op voorhand geanalyseerd en tijdens de workshop werd  een herwerkte en anonieme vorm van deze antwoorden verspreid om als basis voor de gevraagde oefening te dienen.

Bij de workshop werden de deelnemers verdeeld in verschillende groepen, afhankelijk van hun activiteiten. In totaal werden 4 groepen gevormd: 2 groepen van architecten en 2 groepen van algemene aannemers. Scholen en opleidingscentra werden op basis van hun doelgroep mee in deze vier groepen ingedeeld (zo zijn bijvoorbeeld de opleidingscentra waarvan de doelgroep hoofdzakelijk uit aannemers bestaat, toegevoegd aan de twee groepen van algemene aannemers). Aan elke groep werd gevraagd om:

• in een tabel 2 traditionele rollen aan te duiden die terug te vinden zijn : bij een algemene aannemer (voor de 2 groepen bestaande uit algemene aannemers) / in een architectenbureau (voor de 2 groepen bestaande uit architecten).
• de taken met betrekking tot deze rollen op te sommen
• de ideale BIM-competenties om de vermelde taken correct uit te voeren te definiëren met behulp van de meegeleverde matrix. Concreet ging het erom de “competentiekaarten” op de juiste plaats in de tabel te plakken.
• de BIM-competenties die eventueel niet in de matrix vermeld waren, aan te duiden met behulp van lege gele kaarten.

Figuur 2: Tabel in te vullen door elke groep

Hulpmiddelen

Zoals hierboven vermeld, werd een BIM-competentiematrix (zie Figuur 3) verspreid onder elke groep als hulpmiddel voor de deelnemers bij de oefening. In de matrix zijn de competenties verdeeld in drie thema’s (tools, informatie en management), die  op hun beurt verder onderverdeeld worden in zeven niveaus (van 0 tot 6). Meer informatie hierover vindt u hier.

Elke groep kon dan de matrix doorlopen om gemakkelijker de gewenste BIM-competentie te selecteren (zie Figuur 4) om in de tabel te plakken (zie Figuur 2).

Figuur 3: BIM-competentiematrix

Figuur 4: Kaarten met de BIM-competenties uit de BIM-competentiematrix (deze foto toont niveau 1 van de BIM-competenties in het thema “tools”)

Resultaten

De twee groepen met algemene aannemers hebben de volgende rollen gekozen: calculator, werfleider en projectleider. De twee groepen met architectenbureaus hebben gekozen voor de rol van projectarchitect. Een synthese van de BIM-taken en -competenties van de verschillende rollen werd opgesteld om als basis te dienen voor de discussie bij meer diepgaande interviews met andere bedrijven.

Interviews met grote bedrijven

Zoals hierboven reeds vermeld werden na de workshop verschillende bouwbedrijven geïnterviewd om de resultaten van de workshop te bespreken zodat deze op de praktijk konden afgestemd worden. Tijdens deze interviews werd in eerste instantie aandacht besteed aan de rol van de calculator, wat resulteerde in de publicatie van een eerste document met de titel “De calculator en BIM“.